Jeroen Berkenbosch
28 april, 21:00 • 5 minuten leestijd
‘Boooooiiiiing!’ Met een klap op een grote gong worden de Nederlandse schaakkampioenschappen voor de jeugd dit weekend geopend. Het toernooi duurt zeven dagen lang.
Het harde geluid van de gong maakt direct plaats voor een oorverdovende stilte. De jeugd die aanwezig is in de sporthal in Hoogkerk, die is omgetoverd tot schaakpaleis, is in opperste concentratie.
Slaapplek voor alle dagen
Een van de deelnemers is Carlijn Hagen. Zij woont op Schiermonnikoog. De 14-jarige heeft voor alle dagen een slaapplek moeten regelen. Want dat heen en weer reizen is niet goed voor de concentratie. Vorig jaar behaalde ze de tweede plaats op het toernooi.
‘Ik ga natuurlijk voor de winst, maar het wordt wel wat lastiger dan vorig jaar. Ik zit nu in een groep met wat oudere tegenstanders,’ zegt Carlijn, die speciaal voor de gelegenheid zwart-wit geblokte sokken heeft aangetrokken. ‘Haha, nee, dat zijn niet mijn geluksokken. Ik vond het gewoon leuk om die aan te doen.’
Lees verder onder de video
Jong schaaktalent strijdt voor het eerst in Groningen om de nationale titel
Crème de la crème van de jeugd schaakwereld
Het NK wordt in verschillende leeftijdscategorieën gespeeld: tot 14, 16 en 18 jaar. Deelnemers hebben zich eerst moeten plaatsen via één van de vier landelijke kwalificatietoernooien. Voor iedere leeftijd wordt er zowel gestreden voor het algemeen Nederlands kampioenschap als voor het meisjeskampioenschap. 'Het is dus best bijzonder om hier te staan', zegt een trotse Carlijn.
Lees verder onder de foto
De noordelijke schaakbond (NOSBO) is verheugd dat de deelnemers overal vandaan komen, zelfs van een eiland. 'Dat was wel grappig. De aankomsttijd van de boot was wat ongunstig. Ze kon net niet helemaal de inschrijftijd halen. Maar dat wisten we van tevoren. Dus dat was natuurlijk geen enkel probleem', zegt Martijn Hardeman van de bond.
Hardeman is wel bekend met het schaaktalent van Schiermonnikoog. ‘Ze doet het hartstikke goed en we leerden haar kennen van de schaaktoernooien die we online organiseerden. Want op Schiermonnikoog zit geen schaakclub. En op een gegeven moment vond ze dat eigenlijk zo leuk dat ze er ook steeds vaker fysiek bij is. Ook haar broertje schaakt.'
Van pianoles naar schaken
'In 2018 is ze begonnen met schaken', legt haar moeder Christy Hagen uit. 'Toen Carlijn naar de basisschool ging, was het eigenlijk wel duidelijk dat ze heel slim en snel was in de klas. Op den duur miste ze wat uitdaging en verveelde ze zich. We hebben haar eerst op pianoles gestuurd. Vanaf haar vijfde heeft ze dat gedaan. Tot ze in aanraking kwam met het schaken, wat ik haar leerde. Dat was rond haar zevende.'
Als ze meedoet aan haar eerste wedstrijd, raakt ze helemaal verkocht. 'Op het eiland werden regelmatig schaaktoernooien georganiseerd. In 2018 deed ze hier voor het eerst aan mee en won gelijk een prijs', legt Hagen uit. 'Daarna zijn we ook wat toernooien aan wal gaan volgen, die niet al te ver weg waren. Dus eigenlijk begon het daar, doordat ze gewoon behoefte had aan meer uitdaging op school.'
Aangesloten bij De Paardensprong
Carlijn heeft zich ook aangesloten bij jeugdschaakclub De Paardensprong in Groningen. Haar clubgenoten en schaakvriendinnen Imara Hardeman en Dagmar Luijkx hebben zich ook geplaatst voor het NK: 'Het is superleuk om te schaken. Er zijn zoveel mogelijkheden om een zet te doen en je wordt blij als je een goede hebt gedaan en er dan vervolgens mee wint.'
Lees verder onder de foto
Carlijn heeft al heel wat wedstrijden gewonnen. En omdat ze zo'n groot schaaktalent is, heeft ze al mogen deelnemen aan een wedstrijd in Oostenrijk, waar ze tweede werd op het EU-kampioenschap in haar leeftijdscategorie. Ook heeft ze het koningspaar vorig jaar op Schiermonnikoog ontmoet vanwege haar talent.
Volgens de NOSBO is het schaken terrein aan het winnen. 'Dat komt onder andere doordat het schaken in televisieseries aan bod is gekomen, zoals The Queen's Gambit. Schaken werd wel eens als suf gezien, maar dat imago gaat er echt vanaf. Jongeren vinden het ook gewoon leuk om in plaats van te gaan gamen weer fysiek spellen te spelen. Ze vinden het nu gewoon cool om te schaken. En dat is wel een hele leuke ontwikkeling', vindt Hardeman.
Zeven dagen lang
Elke dag spelen de deelnemers een partij. Die kan een uur duren, maar soms ook vijf. Dat betekent dat ook een goede fysieke conditie van belang is om zo’n toernooi vol te kunnen houden. Om de benen te strekken lopen de deelnemers af en toe ook langs bij concurrenten om te kijken hoe die het doen.
'Er staat best wel wat op het spel, want naast Nederlands kampioen worden kunnen de winnaars zich plaatsen voor het WK en EK jeugdschaak én mogen de besten van dit jeugd-NK meedoen aan het NK voor senioren', zegt Hardeman.
Lees verder onder de foto
Intense strijd
Carlijn bevindt zich inmiddels in een intense strijd met een van haar tegenstanders. De blikken die ze uitwisselen verraden dat ze elkaar stevig in de greep hebben. Vragen hoe het gaat, dat kan niet, dat zou haar concentratie en die van iedereen om haar heen verstoren.
Vrijdag zal duidelijk worden of deze jonge eilandbewoonster haar weg van de tweede naar de eerste plek heeft weten te banen.